کربنات کلسیم با فرمول CaCo3 و با خلوص 98 به بالا به صورت کلوخه و دانه بندی قابل عرضه به بازار مصرف می باشدکربنات کلسیم بصورت فیلر باعث افزایش مقاومت حرارتی و تغییر در غلظت می شود.
در صنایع تولید چسب چوب ، صنایع پلاستیک، صنایع لاستیک، صنایع کفپوش، صنایع ورق پی وی سی، صنایع چسب و رزین، سیم و کابل، صنایع لوله پلیکا، صنایع چرم مصنوعی، مرکب، کاغذ و صنایع دارویی کاربرد دارد. بیشترین کاربرد کربنات کلسیم خاکی و کربنات کلسیم ته نشینی(Precipitated) در صنایع کاغذ و صنایع پلاستیک و صنایع رنگسازی است.
کربنات کلسیم (CaCO₃) یک ترکیب معدنی بسیار پرکاربرد است که به‌طور طبیعی در سنگ آهک (Limestone)، گچ (Gypsum)، مرمر (Marble) و صدف‌ها یافت می‌شود.
این ماده به شکل پودر یا دانه‌بندی در صنایع مختلف استفاده می‌شود.
🧪 ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی
| ویژگی | مقدار / توضیح |
|---|---|
| فرمول شیمیایی | CaCO₃ |
| رنگ | سفید |
| دانسیته | 2.71 g/cm³ |
| نقطه تجزیه | حدود 825°C (به CaO + CO₂) |
| pH | کمی قلیایی |
| حلالیت در آب | بسیار کم (تقریباً نامحلول) |
انواع کربنات کلسیم
| نوع | توضیحات |
|---|---|
| طبیعی (GCC - Ground Calcium Carbonate) | آسیاب سنگ آهک طبیعی، بدون تغییر ساختار |
| رسوبی (PCC - Precipitated Calcium Carbonate) | تولید شیمیایی با خلوص بالا، بلورهای کنترل‌شده |
| کلسینه‌شده | حرارت‌دیده، برای تولید آهک زنده (CaO) |
| میکرونیزه / سوپرفاین | پودر بسیار ریز (از 5 میکرون تا کمتر از 1 میکرون) |
🏭 کاربردهای صنعتی کربنات کلسیم
1. صنایع ساختمانی
به عنوان پرکننده در تولید رنگ، گچ، سیمان، کاشی و سرامیک
سفیدکننده و تقویت‌کننده خواص مکانیکی در ملات و چسب کاشی
استفاده در تولید بتن سبک و بلوک‌های AAC
2. صنایع فولاد و ذوب فلزات
کمک‌ذوب (Flux) در کوره‌های قوس و بلند
کمک به حذف ناخالصی‌هایی مانند سیلیس و گوگرد
تصفیه و کنترل ترکیب سرباره
3. پلاستیک، رنگ و لاستیک
پرکننده (Filler) برای کاهش هزینه و افزایش سختی
اصلاح خواص نوری و مات‌کنندگی در رنگ‌ها
استفاده در PVC، لوله‌ها، کفپوش و محصولات تزریقی
4. صنایع دارویی و غذایی
مکمل کلسیم در دارو و قرص‌ها
افزودنی خوراکی در نوشیدنی‌ها و آدامس (با گرید خوراکی - E170)
5. کشاورزی و دامپروری
کاهش اسیدیته خاک (خنثی‌کننده)
افزودنی خوراک دام و طیور برای تأمین کلسیم
6. صنایع تصفیه آب و فاضلاب
تنظیم pH آب‌های اسیدی
کاهش خوردگی لوله‌ها و تجهیزات فلزی
کمک به ته‌نشینی فلزات سنگین و فسفات‌ها
📦 گریدها و دانه‌بندی‌ها
| گرید | ویژگی |
|---|---|
| صنعتی | برای رنگ، پلاستیک، ذوب، مصالح |
| خوراکی / دارویی | با خلوص بالا و کنترل عناصر سنگین |
| کشاورزی | دانه‌درشت یا پودری برای اصلاح خاک |
| میکرونیزه | تا 5، 2، 1 یا حتی 0.1 میکرون |
🔄 واکنش‌های مهم
با اسیدها (مثل HCl):
CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O
(واکنش گازدار – کاربرد در تست‌ها و تولید CO₂)
حرارت‌دهی:
CaCO₃ → CaO + CO₂ (در دمای بالا – تولید آهک زنده)
⚠️ نکات ایمنی
ماده‌ای نسبتاً بی‌خطر است
استنشاق پودر زیاد ممکن است باعث تحریک دستگاه تنفس شود
استفاده از ماسک در هنگام بارگیری یا آسیاب توصیه می‌شود
✅ خلاصه مزایا
| مزیت | توضیح |
|---|---|
| 💰 مقرون‌به‌صرفه | نسبت به سایر پرکننده‌ها و سفیدکننده‌ها |
| 🔧 چندمنظوره | در انواع صنایع سنگین، سبک، غذایی، پزشکی |
| ♻️ غیرسمی و زیست‌سازگار | مناسب حتی برای مصرف انسانی و حیوانی |
| ⚙️ تنوع دانه‌بندی | مناسب برای کاربردهای پودری تا ساختمانی |